الثلاثاء، 19 يوليو 2016

کودەتا له‌شكه‌ری ل توركیا



هه‌ر وه‌ك یا خویا له‌شكه‌رێ توركیا ب ئه‌نجام دانا داربه‌ین له‌شكه‌ری ێن سه‌ركه‌فتی , یا ب ناڤ و ده‌نگه‌ و تا نها چه‌ندین داربه‌ین له‌شكه‌ری ب سه‌ركه‌فتیانه‌ ب ئه‌نجام گه‌هاندینه‌، گه‌له‌ك خه‌لك ئه‌ڤێ رویدانا نه‌سه‌ركه‌فتی وه‌ك سیناریوه‌كا دارێژتی ژلایێ ئه‌ردوگانی دده‌ته‌ زانین و وه‌ك تومه‌ته‌ك ژی دده‌نه‌ پال وی، كو ئه‌ڤ چه‌نده‌ هاتیه‌ ئه‌نجامدان بو دیاركرنا ده‌سه‌لاتا خوه‌ یه‌ لسه‌ر حكومه‌ت و وه‌لاتێ توركیا.
ئه‌ردوگان خوه‌ ب خوه‌ د گه‌ش وهه‌وایه‌كێ سیاسی یێ ب ڤی ره‌نگی سه‌روه‌ر ل روژهه‌لاتا ناڤین  پێدڤی ب سیناریوه‌كا هه‌ڤ شێوه‌ی ئه‌ڤا ل شه‌ڤا (١٦/١٥) هاتیه‌ پێش نینه‌، ژ به‌ر وێ چه‌ندێ یاریكرنه‌ ب ئاگری، ناڤبری و پارتیا وی شه‌رعیه‌تا خوه‌ یا ده‌سه‌لاتداریێ ل سه‌ر توركیا هه‌یه‌، و ئه‌ڤ شه‌رعیه‌ته‌ ژی ب رێكا ده‌نگێن خه‌لكێ خوه‌ وه‌رگرتیه‌ و هیچ پێدڤی ناكه‌ت یاریه‌كا بڤی ره‌نگی ب داهاتیێ وه‌لاتێ خوه‌ بكه‌تن. 
چونكه‌ ئه‌ردوگانی ده‌ما ده‌سه‌لات گرتی ده‌ست توركیا پێشڤه‌چونه‌كا باش یا ئابوری و سیاسی بخوڤه‌ دیت. 
ژلایه‌كێ دیتر هه‌ول دایه‌ كو خوه‌ و حكومه‌تا خوه‌ ب ئێكجاری ژ خانه‌ و هزر و بیرێن ئه‌نجام دانا داربه‌ین له‌شكه‌ری رزگار بكه‌تن، و ئه‌م هه‌می بینه‌رێن گرتن و لادان و دادگه‌هی كرنا گه‌له‌ك سه‌ركرده‌ و پله‌دارێن له‌شكه‌رێ توركیا بوینه‌ واته‌ هه‌ر زوی ئه‌ردوگانی ترسا داربه‌یا سه‌ركه‌فتی ژ ناڤبرییه ، چونكه‌ ناڤبری خوه‌دی پێگه‌هه‌كێ جه‌ماوه‌ریێ فراوانه‌ و جه‌ماوه‌رێ وان ژی ب شێوه‌كێ گشتی حه‌ز ل ئارامیێ و سه‌قامگیرییا وه‌لاتی دكه‌ن و ئه‌ڤ چه‌نده‌ ژی سه‌لماندییه‌ ده‌ما هه‌لبژارتنێن (هه‌ ده‌ پێ) هه‌شتێ كورسیێن په‌رله‌مانی بده‌ست خوه‌ ڤه‌ ئیناین و بارودوخێ وەلاتێ وانا بەرف شەرو ئالوزیێ هاتیە راخوشاندن و ناچار بین هەلبژارتنێن پێش وەخت ئەنجام بدەن داکو خەلک دوماهیک بریارا خوە بدەتن لسەر تێکدانێ یان ژی سەر ئارامیێ و مە دیت چەوا  خەلکێ دەنگێ خوە دایە پارتیا ئەردوگانی داکو ب ئێکجاری ژ سەروەرییا شەری ل وەلاتێ خوە رزگار بن. ئەڤ گروپێن کو ب کریارا کودەتایا لەشکەری ل تورکیا رابوین ل گور خواندنا من بو بابەتی پارچەکا ب هەرەباندول بوینە ل سەر  تێکدانا پروسێسا ئاشتیێ ل تورکیا، و نە دیرە ئەگەرکاودان دیسان هاتە کونترول کرن پروسێسا ئاشتیێ ل تورکیا سەر ل نوی بهێتە دەست پێ کرن، لێ ئەڤ گرتنێن زنجیرەیی وێ چەندێ راناگەهینن چونکە وەسا بریڤە دچن هەر وەک ئەڤ لیستە و ناڤێن گومانلێکریا ل پێش وەخت هاتینە ئامادە کرن بەری کودەتایا لەشکەری. و ئەڤ گرتنێن بڤی رەنگی و لڤاندنا بابەتێ سزایێ سێدارە  و ئەکتیڤ کرنا وێ سەر ل نوی  ب دیتنا من دێ ئەردوگان خوە توشی ژناڤبرنێ کەتن ژ بەر راگرتنا وی سزای بو ل سێدارەنەدانا ئەبدولا ئورجەلانی، و نوکە دوبارە ئەکتیڤکرنا وی دێ خەلکێ تورکیا روبەروی هەمبەرلێکرنێ کەتن  کا بوچی بو ئاپوی ب ڤی رەنگی بو و بو لەشکەرێ خوە تو هەولا ئەکتیڤکرنێ دکێ داکو هەمییا ژناڤ ببێ. ب کورتی رەوش زور یا ب مەترسی یە ئەگەر د چارچوڤێن یاساێن تورکیا بابەت نەهێتە چارەکەن.
بو مە وەک هەرێما کوردستانێ هەر چەند ئارامی و سەقامگیری ل  وەلاتێ تورکیا هەبیت باشترە  و مانا ئەردوگانی و حکوماتا ئاک پارتی ژ هاتنا سەر کاری یا هەر گروپەکێ دیتر ب قازانجتر دزانین ژ بەر وێ چەندێ کو نها تێکگەهشتنەکا باش د ناڤبەرا مە و وان دا هەیە نەخاسمە د وارێ ئابوری دا.بو قوناخا پشتی رێفراندومێ و هەر نوکە کو هەرێما کوردستانێ د کومەکا قەیرانا دا دبورینت.