هەبوونا مروڤێن تێگەهشتی کو خودی هزر و بیرێن راست و دورست بن بو مللەتی وەک سەرمایەکێ خورست تێتە ل قەلەم دا، ژ لایێ ئولداریێ ژی بیرکرن وەک عبادەتەکێ تێتە هژمارتن.
ژلایێ فەلسەفی ژی ئەگەر ئەم د بیرکرنێ دا بنێرین دێ بو مە دیار بیت کو قەبوول کرنا هەر ئاخفتنەکێ ژ زار دەڤێ هەرکەسەکێ یا ژێدەرەکێ ب هندەک پرنسیپا ڤە کرێدایە کو شەنگستێ بیرکرنا مروڤان لسەر تێتە ئاڤاکرن، ئەو شەنگستە ژی وەک سیستەمەکێ خوبخوەییە کو ب وەرگرتنا هەر پێزانینەکێ، ژلایێ خوەکار ئەو پێزانین دکەڤیتە ناڤ کومەلەکا پرسیارا و وەرگرتنا وەلاما لسەر هەر ئێکێ ب شێوەکێ گەلەک لەز و دوماهیک دا هندەک ئەنجام بو مروڤان دەرچن کو مروڤ ئەوێ پێزانینێ قەبوول بکەتن یان ژی رەد بکەتن.
ئەڤ سیستەمێ لسەری ئاماژە پێ هاتیە کرن ژ کەسەکێ بو کەسەکێ دیتر جیوازە، یان ژی دشێن ب شێوازەکێ دیتر باس لێ بکەی، ئاستێ زەنگینیا مێشکی ووردبینیا سیستەمێ بیرکرنێ ئاڤا دکەتن و شروڤەدکەتن. ئەڤ چەندە ژی بێ گومان پێدڤیە مروڤ راهێنانێ پێ بکەتن داکو ببیتە سالوخەتەک ژ سالوخەتێن مروڤی، چونکە بیرکرن نە کارەکێ ئاسانە، ژ هەمی کارێن کو هێز بو تێتە بکار ئانین گەلەک ب زەحمەترە.
دبێژن ل هندەک وەلاتا سیاسەتەک تێتە پراکتیزە کرن کو هاوەلاتی ل ئاستەکێ زێدەتر نەکارن بیر بکەن، ئەڤ چەندە ژی نەل بەر عاقلە چونکە بیرکرن کریارەکە ڤەشارتی یە ژ دیتنێ و بهیستنێ دویرە و ئەڤ کریارە د مێشکی دا تێتە ئەنجامدان کو هەر ئێک ژمە ئازادە کا چەوا و لسەر چی بیر بکەتن.
بیرکرن ژی بیرکاری یان حسابکرنێ هاتی، هیچ جیوازی دناڤبەرا وانا دا نینە، واتە هندەک بنگەه و بنەمایێن نەگور هەنە بو هەر بابەتەکێ کو ب دوماهیک دەستکەفتێن زانستی کو ئادەمیزاد گەهشتیێ.
ئەڤ چەندە ژی شەنگستێ بیرکرنێ یە کو پێشتر ب رێکا سەکوێن خاندنێ ل خاندنگەها و زانینگەها ل دەڤ مروڤان خرڤە بوینە، سیێ کوم بکەی دگەل پێنجێ دبیتە هەشت، ئەڤە نموونەک نەگور ژ بیرکاریێ.
ئەڤ چەندە ژی شەنگستێ بیرکرنێ یە کو پێشتر ب رێکا سەکوێن خاندنێ ل خاندنگەها و زانینگەها ل دەڤ مروڤان خرڤە بوینە، سیێ کوم بکەی دگەل پێنجێ دبیتە هەشت، ئەڤە نموونەک نەگور ژ بیرکاریێ.
ئەگەر ئێک بێژێت ژ ئەڤرو پێڤە پێنج و سیێ کوم بکەین دبیتە بیست، چونکە جهێ سیێ و پێنجێ هاتیە لێک گوهارتن، خودان بیر ئەڤێ چەندێ قەبوول ناکەن و دێ پاشڤە لێدن و دێ راستیا بابەتی دنە خوەیاکرن و خەلەتیێ گوهورن.
لێ ل گەلەک کومەلەلگەها دا، ئەڤ چەندە بەروڤاژی یە، واتە خودانێ زانست و تێگەهشتنێ کو هەلگرێن باوەرناما و پلێن زانستیێن بەرزن خوە رادەستێ دوخەکێ دکەن کو سەدەما وی دوخی هورمونەک د ناڤ لەشێ وی دا کارا بووی، کو هاتیە خاپاندن یان ژی خوە رادەستی ئاخڤتنا کەسەکێ کرێ گرتی دکەتن، کو ب هەمی ژیانا خوە نەزانیت بیرکرنا دورست چییە؟ لێ هندی ب بەردەوامی دایە درەوان، ئێدی خوە ب خوە باوەری ب گوتنێن خوە تینێت و رژدبوونا وی خوەدی باوەرناما و پلە ژی دخاپینیت.
بیر کرن ئەوێ شارەزایێ ل دەڤ مروڤان دورست دکەتن کو ل رویدان و سەربورێن رابووری یێن کەسان بزڤریتە ڤە، نەک ژ تاریاتیێ پێشبینیا تشتەکێ کو نەل بەر عاقل بیت بکەتن سەرەرایی وێ چەندێ کو دزانێت نەوەیە.
لێ ل گەلەک کومەلەلگەها دا، ئەڤ چەندە بەروڤاژی یە، واتە خودانێ زانست و تێگەهشتنێ کو هەلگرێن باوەرناما و پلێن زانستیێن بەرزن خوە رادەستێ دوخەکێ دکەن کو سەدەما وی دوخی هورمونەک د ناڤ لەشێ وی دا کارا بووی، کو هاتیە خاپاندن یان ژی خوە رادەستی ئاخڤتنا کەسەکێ کرێ گرتی دکەتن، کو ب هەمی ژیانا خوە نەزانیت بیرکرنا دورست چییە؟ لێ هندی ب بەردەوامی دایە درەوان، ئێدی خوە ب خوە باوەری ب گوتنێن خوە تینێت و رژدبوونا وی خوەدی باوەرناما و پلە ژی دخاپینیت.
بیر کرن ئەوێ شارەزایێ ل دەڤ مروڤان دورست دکەتن کو ل رویدان و سەربورێن رابووری یێن کەسان بزڤریتە ڤە، نەک ژ تاریاتیێ پێشبینیا تشتەکێ کو نەل بەر عاقل بیت بکەتن سەرەرایی وێ چەندێ کو دزانێت نەوەیە.
