گرنگیا رێکەفتنا یەکەتی و گوران د چ دایە؟

ئەڤە ماوەکە باس ل رێکەفتنا دوو قولی، دناڤبەرا یەکەتی نشتیمانی کوردستان و بزاڤا گوران دهێتە کرن، یا کو بناغێ ئەوێ رێکەفتنێ بو سالا ٢٠١٢  و رێکەفتنا دەباشان دزڤریتەڤە کو تایبەت بوو ب سەرکردایەتیا هەردوو لایەنا.

ئەڤە پاش وێ چەندێ هات کو بزاڤا گوران گەهشتە وێ باوەریێ کو ئێدی ب سەرێ خوە نەشێتن د قادا خەباتێ دا دگەل پارتی دیموکراتی کوردستان بکەڤیتە ململانێ، ژلایەکێ ڤە پشتی نەشیای د ماوەی رابوری دا وەک ئوپزسیون رولێ خوەیێ ئوپزسیونیێ بگێرت، ژلایەکێ دیتر د بەشداری کرنێ د حکومەتێ دا ژی شکەست هێنایە چونکە نەشیایە رولێ خوە د چێکرنا هەڤسەنگیا سیاسی د هەردوو قادا دا بلەیزیتن واتە د ئوپزسیون بونێ و بەشداری کرنا وێ د حکومەتا هەڤپشک د گەل پارتی دا ئێک ئارمانج هەبویە، ئەو ژی شکەستنا پارتی دیموکراتی کوردستان. وئەم دشین پێناسا ئوپزسیونا حکومی یا هەڤچەرخ بدەینە

ل ڤێرێ دیار بوو کو تەڤگەرا گوران ل دیڤ وان دورشما نینە کو باس لێ دکەتن و خەباتا وێ دوو لایەنا ب خوە ڤە دگرت، ژلایێ شکلی ڤە ئەو داخویانیێن ددەن لسەر مێدیا ب ناڤێ چاکسازی و پاکسازی و شارستانیەت و ب دەزگەهی کرنا دام و دەزگەهێن حکومەتێ.

و ژلایێ مەوزوعی ڤە د ژورێن داخستی دا بابەتێ پلانگێری بو دژاتی کرنێ پارتی یا کو ب درێژیا زێدەتر ژ سیه سالا د دەمێ شورەشێ دا سەرنەکەفتین، دارێژن ب وەرگرتنا فرمانی ژ ئیرانێ دادرێژن.  خەلکێ وان ژی ئەڤێ چەندێ باش نزانن و وانا وەک یاریکەرێن سیاسی ێن باش دزانن، و نزانن ئەڤە د ئەزمونا خوە یا سیاسی شکەستینە.

یەکەتی نشتیمانی کوردستان ژی د هەلبژارتنێن دوو سالێن رابووری ژ بەر چەندین هوکارا  ل ئاست و خواستێن جەماوەرێ خوە دا نەبویە، و سەرکردایەتیا وان ب هەبوونا ڤالاتیا جەلال تەلەبانی نەشیاینە پلانەکا رێک وپێک دارێژن و سیاسەتەکا کوردستانی برێڤە ببن و هەر کەسەک بو خوە سیاسەت دکر، لەورا ئەڤ رێکەفتنە دێ بو ماوەیێ دەمکی گرنگ و باش بیت تایبەتی بو پارتی دیموکراتی کوردستان ژبەر وێ چەندی ب رێکەفتنا ڤان هەر دوو لایەنا پارتی دێ خوە هەمبەری یەکەتی نشتیمانی کوردستانا جاران بینت بێ هیچ جیوازی چونکە خالێن رێکەفتنا دەباشان هەر ئەو خالن ێن کو یەکەتی و گوران ب جودا جودا لسەر شول دکەن و وەک دورشم بکار دهینن.

چاکسازی یان حکومەت سازی

ئەڤە هەیاما هەیڤەکێ یە کو حکومەتا هەرێما کوردستانێ خوە مژیلی هندەک کارا کرییە کو ب دیتنا من کارێن بێ مفا و بیهودەنە، بو رزگارکرنا حکومەتا هەرێما کوردستانێ ژ ڤان قەیرانێن، دگەل دەستپێکا شەرێ داعش ل هەرێما کوردستانێ سەری هەلدای. ئەڤجا ل گوشە و کنارێن هەرێما کوردستانێ خەلک د کوم و گروپێن جودا جودا ئەڤێ چەندێ ئێخنە بەر باس و لێکولینێ واتە ب باس کرنا وێ چەندەکێ ژ دلگرانیا خوە بەرامبەری دوخێ هەرێم کەڤتیە تێدا، کێم دکەن.

ئەم ناچینە سەر وێ چەندێ کو دەرەنجامێ سیاسەتا ژمارەکا کەسێن نە شارەزا د بوارێ برێڤەبرنا حکومەتێ  ئەڤە ب سەری هەرێمێ هاتیە ، و ئەڤێ چەندێ بێخینە بەر بەحس و ڤەکولینێ و هەمی ئاریشا بێخینە ستویێ هندەک کەسا و هندەکا ژێ بێ باهر بکەین، لێ دشێن بێژین ئەم هەمی بەشدارین د خولقاندنا ئەڤان قەیرانا هەر کەسەک ژ مە ل دیڤ ئاستێ بەرپرساتیا خوە.

ئەڤا گرنگ کو من دڤێت د ڤێ نڤێسینێ دا باس لێ بکەم ئەوە کو ئەم هەمی دڤێ پارچا عەردی یا کو دبێژنێ کوردستان مروڤێن خوش باوەرین و تەنێ خودانێن گوتنێ نە و د وارێ پراکتیکی دا چاڤێ مە هەمیا ل کەسانێن دیترە بو ئەنجامدانێ واتە ئەم هەمی ژ بەرپرساتییا راست و دورست درەڤین و تەنێ یا کو مە دڤێت ئەوە کو بەرپرساتیا ب ئیمتیازات مە هەبیت بێ ئەنجامدان و برێڤەبرنا راست و دورستا ئەوی جهی کو مە بەرپرساتیێ لێ وەرگرتی.

ژلایەکێ ڤە ئەڤ چەندە ژی بەر وێ سیاسەت و ململانێ یا نادورستا پارتێن سیاسی یە بو بەخشینا پلا و پایا دناڤ دام و دەزگەهێن حکومەتێ بو خەلکەکێ نە شایستە و نەدروست لسەر کیسێ هاولاتیێن هەرێمێ بێ کو کێمترین دیڤچوون لسەر هەبیت. ژبەر وێ چەندێ کو پێش دورستکرنا دەزگەهێن برێڤەبرنا حکومەتێ، پارتێن سیاسی بەرپرس بوون لسەر دامەزراندنا وانا و ئەو چەندە تاکو ئیروکە یا بویە نەریتەک دناڤ مە دا ل هەرێما کوردستانێ کەسانێن حزبی نەبیتن ناهێتە دامەزراندن.

ژلایەکێ دیڤە پارتێن سیاسی ب سیاسەتا خوە ئەڤ خەلکە ئێخستنە ژێر کارتێکرنا سیاسەتا خوە کو ل هەرپارچەکا هەرێما کوردستانێ چ پارتەک دەسەلاتداربیت خەلکێ ئەوێ دەڤەرێ ژێر کارتێکرنا ئەوێ پارتێ ژیانا خوە یا روژانە دمەشینن واتە ئەڤان پارتا ب هزر و بیر و ئایدولوژیێن خوە کارتێکرن ل مێشکێ خەلکێ کرییە! ئانکو ئەو تشتێ پارتەکا سیاسی بێژیت ل سنورێ دەسەلاتا خوە لایەنێن دی ل دەرڤەیێ دەسەلاتا وان هێچ بهایەکێ پێ نادەن هەر چەند د بەرژوەندا میللەتی دابیت، هەر چەوا دەما مە ئاماژە پێ کری بو نموونە ل دەڤەرا زەر و دەڤەرا کەسک.

هەلبەت بو زال بوون لسەر ئەڤان قەیرانا و کاودانێن ناخوش کو میللەتێ مە توش بین پێدڤیە هەر زوی پلانێن راست و دورست بهێنە هاڤێتن و مفا ژ بسپورییا هاولاتیێن هەرێمێ بهێتە وەرگرتن کو ئەز دوێ باوەرێ دامە هاولاتیێن مە تەنێ ژێر ئاراستەکرنا کەسەکێ خودان ئیرادە دا کار بکەن دێ ئەڤێ قوناخێ ژێ ب سەرکەفتیانە پاش خوڤە هێلن.

لێ ب دیتنا من کەسانێن بوینە ئەگەرێ قەیرانێ ب سەرێ خوە نکارن ئەڤێ قوناخێ دەرباز بکەن ژبەرکو ئەو خوە ب خوە بەشەکن ژ دورست بوونا قەیرانێ، واتە مە خوە ل هەرێمێ قەیرانا دارایی هەبوو ئەڤرو قەیرانەکا دی دناڤ ماموستایان دا هەتە خولقاندن ئەڤجا بو مە دیار دبیت کو ئەوێن ڤان جورە پلانا دانن، خواندنێن هەمی لایەنە بو پلانا خوە ناکن، و دەما باس ل بسپوریێ دهێتە کرن بێ کو شەرم ژی بکەن دێ بێژن مە باشترین کادر هەنە بو ئەڤان جورە قەیرانا.

گەلەک دبێژن خوە ل پروژەی بگرن تا ئەنجام دەردکەڤن، ب دیتنا من وەخت دەلیڤێ نادەتە مە ئەم خوە ل ئەنجاما بگرین، ئەو پێنگاڤێت حکومەت د بوارێ چاکسازیێ دا هاڤێت پێدڤیە کو ئەنجامێن وان دەم ل دەست خویا بیت، یان ژی ئەگەر مروڤ نەشێت کارەکێ برێڤە ببت دێ جهێ خوە بو خەلکانەک دی چول کەتن یان ئەگەر حەز ل جهێ خوە بکەتن بلا هاریکاریێ ژ کەسانێن شارەزا وەرگرت. لەورا دبێژم پێدڤیە حکومەت سازی بهێتە کرن نەک چاکسازی چونکە ئەوێن ل وێرێ نەشێن چاکسازیێ بکەن.

تێکگەهشتن(سازان) و باندولا وێ ل سەر پرسێن هەرێمێ

بابەتێ تێکگەهشتنێ ئەڤە ماوەکە  ل سەر مێدیاێن کوردی ل باشورێ کوردستانێ تێتە باس کرن کو پرسا سەروکێ هەرێمێ ب تێکگەهشتن دناڤبەران ئالیێن سیاسی بهێتە چارەسەرکرن، ب دیتنا من ئەڤ قەیرانا هەی ل کوردستانێ تا ئەڤرو دەرئەنجامێ تێکگەهشتنێ یە یاکو د بناغەدا تێکنەگەهشتن بوو و چارەسەرەکا دەمکییە  بو هاتیە دیتن تاکو ئەڤرو گەهشتیە ئەڤی ئاستی .

ژ بەر وێ چەندێ دەمێ هەولا تێکگەهاندنێ  تێتە کرن واتە کریارەکە نەیا  شەرعیە هەول تێتە دان مەشروعیەتەکێ بدەنێ ب رێکا ئەڤێ تێکگەهشتنێ یا کو مەرەم ژێ سازان. ژ بەر وێ چەندێ کو پارتێن و رێکخستنێن سیاسی ل هەرێما کوردستانێ گەلەک ژ هەرێمێ  مفا دارن هەر پێنگاڤەکێ بەرڤ سازانێ دژی بەرژوەندا خوە دزانن، لەورا پتر بەرژوەندا خوە دپارێزن تاکو باس ل بەرژوەندا گشتی بکەن.

ئەڤ چەندە ژی کارتێکرنێ ل وی پوستی دکەتن یاکو ب تێکگەهشتنێ رادەستی لایەنەکێ ژ لایەنێن سیاسی بوو، چونکە کەسەک ب دورستی نزانت کا ناڤەروکا کومبونێن لایەنێن سیاسی ل پشت دەرگەهێن  هولێن کومبونا ب چ ئاوایەکێ یە و کونگرێن روژنامەڤانی پتر وەک جەم و جولەکا لەشکەری تێتە خویاکرن و زێدەتر نینە، و ئەو کێماسی و دەست بەردان ژ ئاستی پێتڤیێ بەرپرساتیێ بو هەر پوستەکێ بو راییا گشتی ناهێتە دیار کرن .

لەورا سەروکێ ئەوی پوستی کو تێکگەهشتن لسەر هاتیە کرن ب کارێ خوەیێ راستی نەشێتن رابیت. بو نموونە جەنابێ سەروکی راستە ب دەنگێن خەلکێ هاتیە هەلبژارتن لێ ئەڤ پوستە دەرئەنجامێ تێکگەهشتنەکێ هاتبوو کو پارتی د گەل ئێکەتی ئەنجام دابوو کو پوستێ سەروک کومارێ عێراقێ بو یەکەتی بیت و یێ هەرێمێ بوو پارتی. لەورا جەنابێ سەروکی د ڤی ماوەیێ بوری دا پتر سەنگێ خوە ئێخستیە  لسەر لایەنێ تەشریفاتی و پێشەوازی کرنێ ل چارچوڤێ دەسەلاتێن سەروکێ هەرێمێ ، ژ لایەکێ دی ڤە خەلک چاڤەرێ گەلەک گورانکاریا بی لێ سەروکێ هەرێمێ بریار لسەر نەدا بو راپەراندنێ، سەرەرایێ وێ چەندێ کو ئێرادەکا ب هێز ژلایێ سەروکێ هەرێمێ هەبوو بو چارەسەرکرنا گەلەک پرسا، لێ نەشیا دەسەلاتێن خوە ب کار بینت ل وی پوستی دا.

 ئەڤرو ژی ئەڤێ تێکگەهشتنێ بەر سنگێن مە ل باشور یێ گرتی و شینوارێن وێ ب شێوەکێ گشتی ل هەرێمێ بەرچآڤن و بویە مایەی دلگرانی و بێزار بونا هەمی تەخ و چینێن  هەرێما کوردستانێ .  

لەورا دبێژم ئەگەر هەر پرسەکا تێتە پێش چارەسەرییا وێ کا ب چ شێواز بیت پێتڤیە چارچوڤەکێ یاسایی بو بهێتە دانان  داکو کەسەک دەربازی وی چارچوڤی نەبن ل دەمێن ل دیڤدا تێت واتە رولێ موئەسساتا پتر بهێتە بهێز کرن. داکو ئەڤ کومەلگەهە بەرڤ ئاسویەکێ ئارامتر و دیر ژ توند و تیژیێ خەلک ژیانێ ببەنە سەر.

کورد دناڤبەرا دوو قوناغێن وەرچەرخانا نیڤ دەولی دا

                            

  

‌هەڤدەم د گەل رێنسانسێ ورچەرخانەک د ناڤ رێکخستنا جیهانی سەرهلدا ب ناڤێ وەستفالیا و تا چەند سالێن رابووری ژی بەردەوامی هەبوو، لێ ئەڤرو ژبەر هندەک پێشهاتێن نوی کو تێنە بەرچاڤ مروڤ دشێت بێژت ئەڤ قوناغا وەستفالیا ب دوماهیک هات و قوناغەکا نوی یا پاش وەستفالیا هاتە گورێ.

‌ژ گرنگترین پێشهات و دەستکەفتێن قوناغا ئێکێ دیار بوون، سەرهلدان و چێبوونا وەلاتێن نەتەوەی کو بوینە بنیاتێ رێکخستنا نیڤدەولەتی، نەخاسمە ژ ناڤ چوونا ئمپراتوریا چینی ،فارسی و عوسمانی.

واتە ئەڤ وەرچەرخانە بەرە بەرە ژ ئەوروپا هەمی جیهان بخوە ڤە گرت و سنورێن کشوەرا ژی درەباز کرن.

‌ل وی سەردەمی ئیک نەکرن و مللملانا کوردا لسەر پایە و دەسەلاتێ بویە سەدەما نەبوونا پێکنەهاتنا کێانەکێ نەتەوەی بو کوردا ب ناڤێ کوردستان وەک هەمی نەتەوەێن دیتر، لەورا جڤاکێ نیڤدەولەتی پالدا کو پێنگاڤەکێ پاڤێت بو رێکخستنا نیف دەولەتێ یاکو ئەم هەمی ئاگەهدار کومەلەکا وەلاتێن کارتونی پێک ئینان وەک ترکیا،ئیران ،عێراق ، سوریا و لبنان....هتد. و کورد ژی لسەر ڤان وەلاتا دابەش بوون.

‌ئەڤروکە وەکی مە ل سەری ژی باس کری قوناغەکا نوی دەستپێکرییە وبەخت هەڤالێ کوردایە کو تایبەتە لسەر وان وەلاتێن کورد لێ جێگیر بوین.

‌ سەرەرایی وێ چەندێ کو هندەک لایەن پێکولێ دکەن ئمپراتوریەتێ بزڤرینن لێ بشێوەکی دی و پارچە پارچێن وەلاتا ملکەچی خوە بکەن و باشترین نموونە ژی دەستێوەردانێن ئیرانێ و سعودیا عەرەبی ل دەڤەرێن جودا جوداێن جیهانێ.

و‌‌ ئاکامێن ڤێ دەست تێوەردانا دەولی عێراق و سوریا و لبنان و لیبیا و گەلەک وەلاتێن دی تەنێ وەک ناڤ ماینە کو وەلات بن،وە بوینە گورەپانەک بو مللملانێن دەرەکی کو هەولا جێ بە جێ کرنا قوناغەکا نوی دکەن.

‌کوردا د درێژیا ڤێ قوناغا چووی هەر ژ کونگرا وین یا سالا ١٨١٥تا کو پێش چەند سالێن چووی ناکوکیێن خوە لسەر دەسەلاتێ و وەرگرتنا پلە و پایە وقازانجی چارەسەر نەکرنە و تاکو ئەڤرو ب شێوەکێ ئالوزتر بەردەوامی هەیە، و ئەڤ چەندە نە دورە پارچێن کردستانێ دابەشێ پارچێن بچوکتر ببن.

‌سەرەرای وێ چەندێ کو کاودانێ بو کوردا هاتیە پێش د گەل سەدەین رابوری گەلەک جیوازە، چونکە کورد ئەڤرو بەشەکێ هەرەگرنگە ژ هەڤپەیمانیا نیڤ دەولەتی دژی(داعش) و وەلاتین جیهانێ ب چاڤەکێ رێزگرتنڤە ل کوردان دنێرن، لێ ئەڤ چەندە هەمی نابیتە سەدەمێ مفادار بوونا کوردا ژ قوناغا

‌ نوی بو بنیاتنانا وەلاتەکێ سەربخوە و نەتەوەی کو خەونێ پێڤە دبینن.

هەدەپە و پێڤەژویا ئاشتیێ د حکومەتا نوی دا

‌ل حەفتێ حزەیرانێ هەدەپە وەک پارتەکا کوردی بو یەکەم جار ب شێوەکێ فەرمی بەشداری پروسیسا هەلبژارتنا بو و دڤان هەلبژارتنا دا ب سەرێ خوە هەدەپە شیا هەشتێ کورسیا ژ کویێ (٥٥٠) کورسیێن پەرلەمانی تورکیا بدەست خوە ڤە بینت ، ئەڤ دەنگە و زێدەی ڤان دەنگا بو پارتەکا کوردی چاڤەرێکری بوون، ژ بەر وێ چەندێ جارا یەکەمە پارتەکا کوردی ب شێوەکێ فەرمی بەشداری هەلبژارتنا دبیتن، ژلایەکێ دێڤە دەنگدەرێن پارتا داد و گەشەپێدانێ(ئاک پارتی) وەک تولە ستاندنەک ژوێ هەولا سزادانا وێ دا، کو ئەڤ سزادانە دەرئەنجامێ سیاسەتا ڤێ دوماهیکێ یا ئەردوگانی بوو كو ئەڤ هەلویست د بەرژوەندا هەدەپێ ب دوماهیک ئيناى.
ئەگەر ب شێوەکێ بەرفرەهتر سەحکینە رێژا کوردان ل وی وەلاتی دبەراورد دگەل رێژا دەنگدەرێن وانا مروڤ دشێتن دەستپێکەک بو قوناغەکا نوی بدەتە دیار کرنێ، چونکە تەنێ کوردا دەنگ نەدایە هەدەپێ ،واتە خەلکانەک دی ل دەرڤەیی کومەلگەهێ کوردی ل دیڤ بانگاوازا سەرکردێن هەدەپێ دەنگ داینە وانا ،چونکە هەدەپە خوە وەک پارتەکا کوردی بو چارەسەرکرنا کێشا کوردێ نەدایە ناساندن، پتر هەول دایە چارەسەريا ئاریشا دیموکراتیەتێ ل ترکیا بستویێ خوە ڤە بگرت.
ل‌ سەر ڤی شەنگستی ئەز شیوازێ رەفتار و سەرەدەریکرنا وان دگەل دوخێ ئەڤرو تێخمە بەر رەخنێ چونکە سیاسەتا هەدەپە ب دیتنا من خزمەتا ئارمانجێن وێ ناکەتن پرسیار ئەوە بوچی؟
‌ئەڤرو هەدەپە بەرامبەری دوو پرسێن گەلەک گرنگە، ئەگەر نزانت ب سەرخوە سەرەدەریێ دگەل بکەتن چێدبیت بەروڤاژی بو بزڤریتەڤە، واتە پێتڤیە هەڤسەنگیەکێ پەیدا بکەتن دناڤبەرا پروسێسا دێموکراتی کرنا تورکیا کو بانگەشە بو دکر زێدەباری قەندیل و ئیمرالی و پێڤەژویا ئاشتیێ.
داخویانیێن دژ و هەڤدژێن بەرپرسێن هەدەپێ دگەل بەرپرسێن قەندیلی خزمەتا پروسێسا وان یا ئاشتیێ دگەل ترکیا ناکەتن، ژ بەر وێ چەندێ هەدەپە نونەراتیا قەندیلی دکەتن ، د چاڤێن هەمی خەلکێ دا، لەورا دڤێت خوە توشی شاشیا نەکەتن.
ئەڤ چەندە ژی ب دیتنا من ب دەستپێشخەریا وان خوە بو پێک ئینانا حکومەتەکا هەڤپەیمانی دگەل (ئاک پارتی) ب باشترین شێوە دێ هێتە جێ بە جێ کرن.
ژلایەکێ ڤە بەشداریا وان د حکومەتا نوییا ترکیا دێ متمانا خەلکەکێ دیتر د گورەپانا سیاسیا ترکیا بو لایێ خوە کێشێت، زێدەباری پێنگاڤ نان بەرەڤ چارەسەرکرنا ئاریشا دیموکراتیەتێ ل وێ وەلاتی، ژلایەکێ دیتر ئەو خوە دێ بنە چاڤدێر لسەر پروسێسا ئاشتیێ زێدەباری وێ کو ئەو خوە بەشەکن ژ هەردوو ئالیێن پروسێسێ ودشێن فشارەکا باش بکەن لسەر حکومەتێ ب رێکا مانوورێن سیاسی.
‌ئەڤ هەردوو لایەنێن مە باس لێ کرین دێ ب بەشدارییا هەدەپێ د حکومەتا نویا ترکیا هێتە دی کو ب دیتنا من ب ئوپوزسیون بونا وێ ناهێتە دی.
بلا ژ بیرامە نەچیتڤە کو ئەڤ دورهێلا ب رێکێن سیاسی د حکومەتا ئەردوگانی ل ترکیا هاتیە چێکرن، چاڤپوشی لێ ناهێتە کرن، و ئەڤ زنجیرا گورانکارییا وەک وەرچەرخانەک د میژوویا ترکیا یا هەڤچەرخ تێتە ل قەلەم دان، هەمبەری کوردا، نەخاسمە دەستپێشخەری بەرامبەر پێڤەژویا ئاشتیێ ل ترکیا و رێدانا شاندێ کوردی بو سەرەدانا ئیمرالێ .
‌ئەڤە هەمی لایەنەکێ کو ب خەباتا چەکدارێ ناهێتە دی لەورا پێتڤی دبینم هەدەپە رولێ خوە وەک یاریکەرەک شارەزا بگێرێت د ڤێ قوناغێ دا.

حکومەتا ئوپزسيونا هەڤپەیمانیا کوردستانێ

‌دەما پارتەکێ ژ پارتێن بەشدار بووی د پروسا هەلبژارتنا دا نەشیا ب سەرێ خوە رێژا دیارکری بو پێک ئانینا حکومەتێ بدەست بینت، ناچارە کو ل دیف پارتەکا دی یان ژی کومەلەکا پارتا بگەرهت داکو هەڤپەیمانیەکا باش پێک بینن داکو ب ئەرک و کارێن حکومەتێ رابن. و بزاڤ و شیانێن هەمی لایەنا ژی دێ پێناڤ بەرژوەندا گشتی یا هاولاتیان دا بیت.
هەر ل دەستپێکا دان و ستاندنا بو پێک ئینانا هەڤپەیمانیا، پارتێن بەشداری وێ دێ پروگرامێ خوە یێ هەلبژارتنا لسەر مێزا دان و ستاندنێ دگەل هەڤپەیمانێن خوەێن ئایندە دادنێن.
چونکە وانا گەلەک سوز داینە خەلکێ خوە و دخوازن د بەشداری کرنێ د هەڤپەیمانیێ دا ئەگەر چ نەبیت بەشەک ژ سوزێن داینە خەلکێ خوە جێ بە جێ بکەن ومتمانێ ژێ وەربگرن بو هەلبژارتنێن داهاتی و دبێژن : ئەم بەشەک بوین ژ حکومەتێ تا رادەک مە سوزێن داینە وە مە بجه ئیناینە ئەگەر ئەم خوە دی حکومەت باین دا هەمی سوزێن مە داینە هەوە بجه ئینین.
‌لەورا دبینین ل گوشە و کنارێن جیهانێ حکومەتەک هەڤپەیمانی هاتە هەلوەشاندن یان ژ ئەگەرێ دەست ژ کار کێشانا ژمارەکا وەزیران حکومەت هاتە هەلوەشاندن و ئەڤ چەندە ژی بو وێ دزڤریتەڤە کو پارتەک ژ پارتێن بەشدار بوی د هەڤپەیمانیێ دا هەست پێدکەتن کو نەشێتن د چوارچوڤێ هەڤپەیمانیێ داخزمەتا خەلکێ بکەتن لەورا خوە ژێ ڤەدکێشت.
ئەڤامە سەری نڤێسای نموونا بەربەلاڤ یا زوربەی هەڤپەیمانیا نە کو ئەم هەمی ئاگەهدارین لسەر ، لێ نموونا هەرەبال کێش و نووی یا کو بالا مرروڤان بو خوە ڤەدکێشت ئوپزسیونا هەڤپەیمانیا حکومەتا هەرێما کوردستانێ یە ، کو ب دیتنا من نموونەکا تازەیە دجیهانا سیاسی دا.
‌هەمی پارتێن سیاسی بەشدارن دحکومەتا هەرێما کوردستانێ داو ب حکومەتا بنکەفراوان تێتە ناسین و گەلەک هەول هاتنە دان تاکو بڤی شێوازی هاتە چێکرن، ئیرو کاودانەک نەخوش حکومەتا هەرێمێ تێدا دەرباز دبیتن، بگرە ژ شەرێ داعش و قەیرانا سیاسی یا کوردستانێ و بەغدا وقەیرانا دارائی........هتد.
دبینین هەمی پێکڤە دناڤ حکومەتێ بونە ئوپزسیون و کار و ئەرکێن حکومەتێ تێخنە بەر رەخنێ، بێ کو هەست ب بەرپرساتیا خوە یا ئەڤرو بکەن دحکومەتێ دا و چارەسەریەكێ بو ببینن، هەمی بوینە ئوپزسیون . لەورا ئەڤ شێوازێ ئوپزسیونێ ل دەڤ من دیاردەکا گەلەک غەریبە ، ئەگەر هوین ب راستی ئوپزسیونن ، خوە ژ حکومەتێ ڤەکێشن و رولێ خوە وەک جاران بگێرن ،ئەگەر هین بەشدارن د حکومەتێ دا هاریکار بن د چارەسەرکرنا قەیرانا دا، ئەڤە چ سیاسەتە هین دکەن ؟ وە سوزادایە خەلکێ کو هین ل جهێ متمانا وان بن ژ ئەڤرو پێڤە ئەڤجا ئەڤە چ ئاخڤتنێن پیرەژنا نە کو دبێژن ئەڤا چێدبیت دەرەنجامێ (٢٥) سالێن دەسەلاتداریێ یە. واتە هوین چ نینن و وە چ پێ چێنابت، ئەگەر نانێ ئامادە بیت هەمی کەس دێ شێن بخون و ل وی دەمی چ بو وە نامینت.
حکومەتا یونانێ ئەڤە چەند سالە د قەیرانا دارائی دا و ئەڤە چەند حکومەت هاتنە چێکرن هەمی ژی ئەرکێ وان ێی سەرەکی چارەسەرکرنا قەیرانا داراییە ل وی وەلاتی، چ ب وەرگرتنا قەرزی ژ ئیکەتیا ئەوروپی یان چاکسازیا.تازە دوهی پێشنیارێن وان بوینە جهێ گرنگی پێدا ئەندامێن یورو. ئەڤجا هزرا خوە بکە کو ئەگەر ئەڤ ئوپزسیونە ل یونانێ با دا کاودانێ وان ب چ رەنگی بیت. 

بوچى خه‌لک سه‌روکی هه‌لبژێرت؟

هەلبژارتن ئێکە ژ مافێن سەرەکی ێن هەر تاکەکێ  تێتە هژمارتن، داکو ئەڤی مافی بکار بئینت بو دیار کرن یان دەست نیشانکرنا ئەو تشتێ ئەو دخوازت. ل کومەلگەهێن  دەستپێکی هەمی هەلبژارتن ب کومڤەکرناهەمی خەلکێ کومەلگەهێ ل گورەپانەکێ برێڤە دچوو، واتە خەلکێ  کو مافێ دەنگدانێ هەی ل وێ گورەپانێ ب شێوەکێ ئاشکرا دەنگێ خوە ددا بو هەر مەبەستەکێ.

‌پشتی بەرفرەه بوونا کومەلگەها، پراکتیک کرنا ئەڤی شێوازی تا رادەکێ ب زەحمەت بوو، کو رێژەکا زور یا خەلکێ ل جهەکێ کوم بکەن بو ئەڤێ مەبەستێ، سەرەرایی وێ چەندێ کونترول لسەر نەدهاتکرن. ئەڤرو مروڤ دشێت بێژت هەر بنگەهەکێ دەنگدانێ ئێک ئێک ژ وان گورەپانایە کو مە ل سەری باس لێ کری و خەلک د رێکا سەرەدانکرنا وان دێ شێتن دەنگێ خوە  بدەتن بو هەر مەبەستەکێ.

‌ئەڤا مە لسەری ئاماژە پێ کری تەنێ دەرگەهەک بوو بو چونا مە بو ناڤ بابەتێ مە مەرەم ژێ.

‌مە وەک

‌کورد سەربورەکا زور خرابیا هەی  دگەل شیانێن خوە ێن پێک ئینانا  هەڤپەیمانیا ئەڤجا بو حکومەتێ بیت یان هەر جڤاتەکا دی یا حکومرانی بیت ، باشترین نموونە ژی پێک ئینانا کابینەیا هەشتێ یە کو  پتر ژ دووسەد روژا خایاند، هەر روژ ژی باس ل سازان و ل هەڤ هاتنێ و پێککرنێ و پێکڤەخوارنێ ......هتد دهاتە کرن تاکو حکومەتا بنکە فراوان چێبی کو ب دیتنا من سەرنەکەفتی ترین حکومەت بوویە ، ئەڤ چەندە ژی بو  لاوازیا هەڤپەیمانیێ دزڤریتەڤە د برێڤەبرنا حکومەتی و خزمەتکرنا هاوەلاتیان.پەیدا بوونا ڤالاتیا سیاسی کو ب شیوەکێ  راستەوخوە کارتێکرنێ ل بارو ژین و ژیارا خەلکێ  هەی، پارتێن سیاسی خوە ل ئاستێ بەرپرسایەتیێ نزانن ل دەمێ حکومەت هاتە پیک ئینان بەرامبەر  هەر دوخەکێ. 

‌پرسیارەک تێتە پێش ئایا ئەڤ پارتێن پتر ژ دووسەد روژا ب چێکرنا حکومەتێ ڤە بری دێ چەند ڤەکێشت تاکو سەروکی هەلبژێرن. ئەڤە پرسە ل وەلاتەکێ وەک دانمارک دێ هێتە ئیکلا کرن چونکە ئەڤە چەندین سالا حکومەتێن وانا هەڤپەیمانی نە و چ پارتا لوی وەلاتی ب سەرێ خوە حکومەت چێ نەکرە. لەورا دبێژم کێشێن کو پارتێن سیاسی ب سەرێ خوە نەشێن چارەسەر بکەن بلا خەلک خوە  چارەسەر بکەتن. و سەرێ نەئێشت نە حەوجەی گرێدانێ یە.ئەڤجا بلا چ کەس نەبێژت سەروک بلا ب رێکا پەرلەمانی بهێتە هەلبژارتن. مللەت خوە بلا سەروکێ خوە هەلبژیرن باشترە سازن و لهەڤ کرن د چارچوڤەکێ بەرتەنگ لسەر پوستێ سەروکێ هەرێمێ بهێتە کرن ، و مۆئسسا سەروکاتیێ ژی بێ نرخ بکەن.