دەولەت دیاردەکا یاسایێ سیاسی یە و پەیدا دبیتن ب هەبوونا هەرسێ فاکتەرێن وێ کو (گەل و هەرێم و سەرەوری)، ب کومڤەبوونا ڤان فاکتەرا دگەل ئێک دەولەت پەیدا دبیتن. هەرێما کوردستانێ هەر ژ سالا ١٩٩٢ تا کو ئەڤرو ئەڤ هەر سێ فاکتەرە هەنە، و دبەراورد کرن لگەل زوربەیی وەلاتێن جیهانێ ێن خودان کیانەکێ سەربخوە، کوردستان زور ل پێش واندایە لسەر زوربەی ئاستان. دیار کرنا دەمی بو ئەنجامدانا هەلبژارتنێن سەرانسەری لسەر ئاستێ کوردستانێ و پێکئینانا پەرلەمان و حکومەتا ئێک ل دیڤ ئێک ب شێوەکێ بەردەوام بو خزمەتکرنا هاوەلاتیێن کوردستانێ، سەروەریا سیاسی و یاسایی حکومەتێ دیار دکەتن لسەر هەرێما کوردستانێ، واتە حکومەتا دەسەلاتداریێ لسەر هەرێمێ دکەتن نوینەراتیا پرانیا خەلکێ هەرێمێ دکەتن ێن بەشداری پروسێسا هەلبژارتنا بین، ئەڤ چەندە دان پێدانە ب دەولەتێ لسەر ئاستێ ناڤخویێ بێ هیچ مەرج دیار دکەتن. لێ دەولەتا کوردستانێ پێدڤی دان پێدانەک دی یە ژلایێ کومەلگەهێ نیڤ دەولی بو وەرگرتنا هێزا خوە یا یاسایی.
کوردا وەسا هزر دکر ویلایەتێن ئێکگرتی پشتەڤانن بو کێشا کوردی بەلێ داخویانێن سەروکێ ئەمریکی د پێشوازی کرنا جەنابێ سەروکی دا، گەلەک بێ تام و سار بوون، زێدەباری وی چەندێ بو کورد دیار دبیتن کو ئیدارا ئەمریکا بی هەلویستە بەرامبەر کێشا کوردی، و هەر دگەل هندێ دا نینە کورد ببنە دەولەت، سەرەرایی داخویانیێن مەزنە بەرپرسێن وان کو پێدڤیە کورد ببنە دەولەت، ئەڤ بێ تەفاوتی و بێ هەلویستیا ئیدارا ئەمریکی ل ئەوروپا ژی کارتێکرنێ لسەر پروسێسا ب دەولەت بوونا کوردستانێ دکەتن. بو کوردان ئەڤ هەلویستێ وان گەلەک غەریب نینە هەر وەک رێککەفتناما جەزائیری ل ١٩٧٥.
گەلێ کورد ژی وەک هەمی گەلێن جیهانێ مافێ دیارکرنا چارەنڤێسێ خوە هەیە ب شێوەکێ ئازادانە، زێدەباری دیار کرنا سیستەمێ سیاسی، ئابووری، جڤاکی و رەوشەنبیری بێ دەستێوەردانێن دەرەکی. کورد ئەڤێ چەندێ ب مافەکێ رەوایێ خوە دزانت چونکە ل بەندێ برگێن هەمی رێککەفتنامە و پەیماننامێن دەولی دا ب شێوەکی ئاشکرا داکوکیێ ل سەر ڤێ چەندێ دکەتن، کو گەل سەرچاڤکێ دەسەلاتێ یە و گەل مافێ چارەنڤێسێ خوە دیار دکەتن. پشتەڤانی کرنا گشتی ل ئێک هەلویست دەنگڤەندانا خوە هەیە سەر رەئیا کومەلگەهێ نیڤ دەولی بو دان پێدانێ ب هەرێما کوردستانێ وەک دەولەت، هەر چەوا فیدرالیەت بو کوردستانێ هاتیە راگەهاندن، لەورا ژ هەمی هێز و لایەنێن کوردستانی تێتە خواستن کو هەمی هاریکار بن بو ئێکگرتن و رێکخستنا ناڤمالیا کوردی بو پشتەڤانی کرن ل گوتنێن سەروکی ل سەرەدانا خوە دا بو ئەمریکا، کو جەنابێ وی بێژت " ئەگەر کێشێن مە ل گەل بەغدا نەهێنە چارەسەر کرن دێ بو رەئیا مللەتێ خوە زڤرین، کا ئەو چ دخوازن". رەئیا جەماوەری ژی ل نەوروزا چووی ئاشکرا بو کو" بەلێ سەروک ئەم پشتەڤانێن تەنە کەرەم کە بێژە مە دەولەت دڤێت".
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق