کورد و تێکەلیێن وان دگەل ئەمریکا بەشێ دووێ

ولایەتێن ئێکگرتیێن ئەمریکا راستگویی و هەلویستێ راستەقینەیێ بارزانی گرنگێ پێ نەدا، نیکسون سەروکێ وی سەردەمی یێ ئەمریکا و کێسنجەر وەزیرێ دەرڤەیێ ئەمریکا دگەل شاهێ ئیرانێ پێکول دکرن بو دەستڤە ئینانا دەسکەفتا د کەنداڤی دا و ب نهێنی پلان دانان. پلانا وان یا خراب، ئەو بوو کو کوردێن کوردستانا عێراقێ پالدەن بو ئەنجامدانا شورەشەکا گشتی دژی رژێما عێراقێ، پلان و هاتن و چوون زور نهێنی بوون دناڤبەرا واشنتون و تەهرانێ.

ل دیڤ نڤێسینێن روژناما نیویورک تایمز کو ژ زاردەڤێ کێسنجەری ڤەدگوهاست'' ئەم وەسا دگەل شاهێ ئیرانێ ریکەفتین داکو بو بزاڤا شورەشگێریا کوردی چەکێ قەدەغە بەرهەڤ  بکەتن'' و هەروەسا د درێژیا ئاخفتنا خوەدا دبێژیت'' ئارمانج ئەو بو کو شاهێ ئیرانێ ب پشتەڤانیا شورەشا کوردی ل ناڤ عێراقێ، فشارەکێ بێخیتە سەر رژێمی و هێزەکا مەزن ل سەر سنوری ئاکنجی بکەت''.

پشتەڤانیا لوجستی و هاریکاریەکا فراوان بو شورەشا کوردا هاتە رەوانە کرن مەرەما ئەمریکا سەرکەفتنا بزاڤ و شورەشا کوردی دژی رژیمێ نەبوو، لەورا دەزگەهێ هاوالگیریا ئەمریکا(سی.ئای.ئی) گەلەک یا چاڤ ترسای بوو و دترسا کو ئەڤ ستراتیجیا ئەمریکا لسەر دمەشیت، شورەشێ بەرف قوناغەکا دیتر ئاراستە بکەتن و ئەنجامێن وێ ببیتە ئەگەرێ پەیدا بوونا هزرا سەربەخویێ ل دەڤ میللەتێ کورد و هاریکارەک پەیدا ببیت بو روسیا و ئاریشا بو هەڤپەیمانێن ئەمریکا (ئیران و ترکیا) دورست بکەتن.

د راستیا بیرکرنا دەزگەهێ هەوالگیریا ئەمریکا (سی.ئای.ئی) سەبارەت ب کورد راست بوو چونکە کورد ژی ل دیڤ دەلیڤەکا باش بوون و دزانین دێ شورەشا وان رژیمێ ناچار کەتن کو دان ب مافێن وان بدەتن. (ئوتیس پایک) نوینەرێ نیویورک د کونگرێسا ئەمریکا لێکولینەک سەر بزاڤا دەزگەهێ هاوالگێریا ئەمریکا(سی،ئای،ئی) پێشکێشی کونگرێسێ کر، و ئەنجامێن وێ لێکولینێ ئەو بو کو هەمی وەلاتێ کو هاریکاریا کوردان دکەن نەڤێن کورد ب ئارمانجێن خوە شاد بن، هەروەسا ئاماژەی ددەتە هندێ کو ئەمریکا کوردا وەک ئامرازەک بو بەرژوەندێن خوە دژی عێراقێ بکار دئینت.

لێ باوەریا میللەتێ کورد ب سەرکردایەتیا کوردی و کەساتیا بارزانی بهێزتر بوو، و ئەڤێ چەندێ ئاگرێ شورەشێ گەرمتر لێ دکر، زێدەباری فشار ئێخستن لسەر رژێما عێراقێ، وەک مەترسی هاتە دیتن لسەر پلانێن ئەمریکا لەورا ئەمریکا بریار دا کو کونترولەکا باش بهێتە کرن لسەر هنارتنا چەک و جەبهەخانە بو بەروکێن شەری، و روژەک ژ روژین شورەشێ هێنری کێسنجەر خوە ئامادەبوو ل گورەپانا شەری و ژ نێزیک ئاگەهدار و بینەرێ بارودەخێ شورەشێ بوو، چونکە دترسا شورەشا مەزن وەک شەرێ ئوکتوبەرێی دناڤبەرا عەرەبا ق ئیسرائیلێ لێ بئێت و ببیتە ئەگەرێ ژناڤچوونا پلانێن ئەمریکا.

لێکولینا پایک بو مە خویا دکەتن لو نیکسون، کێسنجەر و شاهێ ئیرانێ کونترولەکا باش لسەر شورەشی کر داکو هەردەمی وان بڤێت تامرینن، وان دڤییا ئاگرێ شورەشی ل بن پێن رژیما عێراقی خوش کەن دا کو ملکەچی فەرمانێن وان بیت و دەست ژ ناسیونالیستیا عەرەبی دژی جوهیا بکیشت و خوە ژ روسیا دویر بگرت و دەولەتا ئیرانێ وەک هێزەکا مەزن بناست. و پەیمانا سەعەد ئاباد (١٩٣٧) نوی بکەتەڤە.

ل سالا(١٩٧٥) شورەش روژ ب روژێ خورتتر لێ هات. و نێزیک چل و پێنج هزار پێشمەرگە دچەپەرین شورەشگێری ب سەرکردایەتیا بارزانی بەرهنگاری هێزێن رژێمێ بوون و ب شێوەکێ کارا کارتێکرن و مەترسی تێخست ل سەر هێز و ئابووری عێراقی، و رژێمێ ژی هەست ب هەبوونا مەترسیێ دکر، و ژ بو بەرسنگ گرتنا پێشڤەچوونا کوردا، ملکەچی مەرجێن ئەمریکا بوو.

پشتی بورینا هەشت دەمژمێرا ژ رازی بوونا رژێما عێراقێ لسەر داخوازێن ئەمریکا، رێککەفتنا شوما جەزائێر هاتیە ئیمزا کرن و هاریکاری ب ئێکجاری ژ شورەشێ هاتە برین.

میللەتێ کورد و بزاڤا رزگاری خوازا کوردی ب سەرکردایەتیا بارزانی نەمر د خەونێن شەڤا ژی هزرا ئەڤێ پلانا خیانەتکارانە نەدکر.

رژێما عێراقی ل روژێن دیف رێککەفتنێ هێرشەکا سەرانسەری بو لێگەریان و وێرانکرنێ رێک ئێخست. مللەتێ کورد بەرامبەر ڤێ پلانێ کێمترین هێز د لەشی دا نەما، ئەمریکا ب ئەمانەت و ئارامی خیانەت ل کوردا کر.

ل دیف لێکولینا (پایک) ئەمریکا هێشتا هێڤیەک بو کوردان هێلاتبوو، بارزانی نامەک بو کێسنجەری نڤێسا و تێدا دلگرانیا خوە بەرامبەر رێککەفتناما جەزائیر دیار کر و داخوازا هاریکاریێ ژ کێسنجەر کر، لێ وی حەتا زەحمەتا بەرسڤدانا نامێ بو خوە چێنەکر.

د لێکولینا ناڤبری هاتە دیارکرن، ئەگەر ئەمریکا و شاهێ ئیرانێ ئەڤ پلانە ب جه نەئانیبا،کورد و رژێما عێراقێ دا گەهنە رێکەفتنەکا باشتر ژ دەربدەری و کوچبەریێ.