دەمێ هزر ل ڤێ بابەتی دکەم ووتارا بناڤ و دەنگ و گرنگ یا ناڤدارێ وەلاتێن ئێکگرتێێن ئەمریکا مارتین لوسەرکینگ یا کو ل تەباخا ١٩٦٣پێشکێش کری، ئینیتە بیرا من کو دبێژت: من خەونەک یا هەی کو هەر چار زاروکێن من ێن بچووک ل ناڤ گەلەکێ دا بژین، و دەما تێنە دادگەه کرنێ ژبەر رەفتارا وان یا کەسایەتی بیت نەک ژبەر پوستێ لەشێ وان.
هەر دەمێ مروڤ باس ل جیوازیا پوستی ل وەلاتێن ئێکگرتیێن ئەمریکا ل وی سەردەمی بکەتن یان د بەرپەرەکێ دا بخوینیتن وژدانا مروڤاتیێ پێ دئێتە هەژاندن و ل وی سەردەمی جیوازیا پوستی هەبویە و ئەوێن پوستێ وان رەش ژ هەر مافەکێ بێ بەهر بوون تا کو سالا ١٨٦٣بریار لسەر هاتە دان لێ نە ب شێوەکێ ئێکجاری.
لوسەرکینگ پشتی بورینا ١٠٠ سالان لسەر بریارا مافێ دەنگدانێ بو پوست رەشا، د ووتارا خوە دا ب شێوەکێ راستەوەخوە بابەتی دئازرینت و ئاراستە دکەتن کو مافێ وانا ب دورستی نەدایێ و ژێ هاتیە ستاندن.
ئەما دەرەنجامدا ل ۲٠٠۹/٠۱/۲٠ خەونا لوسەرکینگ بویە ب رویدانەکا میژوویی، ب سەرکەفتنا باراک ئوبامای د هەلبژارتنێن وەلاتێن ئێکگرتیێن ئەمریکا دا.
حوکمێ زورینە و پاراستنا مافێ کێمینە شەنگستێ حکومەتداریێ د سیستەمێ دیموکراتی دا و ئەڤ بریارەکە بو حەز و خواستێن گەلی دزڤریتەڤە، ئەگەر دیموکراتیەت مەرەم ژێ حوکمێ پرانیێ بیت، سەرەدەری کرنا وان دگەل کێمینەی د مینیت ئێک ژ ئاریشێن هەرە مەزن.
دەمێ باس ل کێمینە تێتە کرن هەموو لایەنا بخوڤە دگرتن، کێمینەێن سیاسی، نەتەوەیی و ئایینی و نژادی...هتد.
هندەک کەس دەسەلاتا زورینێ و هەبوونا دیموکراتیەتێ وەک دوو هزرێن ژێک جودا دبینن، ب دیتنا وان د هەر وەلاتەکێ هەبوونا پرانیێ، سەپاندن سەر دەسەلاتێ دورست دبیتن بوو ماوەکێ نە دیار کری. و سەپاندنا زورینی لسەر دەسەلاتی ئاکامێن خراب هەنە لسەر رێرەوی دیموکراتیەتێ، و راستیا هزر کرنا وان ژی دورستە. ئەگەر ماددەکێ دستوری نەبیتن کو پشتەڤانیا کێمینەیا بکەتن بێ گومان مافێ وانا لبەر چاڤ ناهێتە گرتن.
یاسا سروشتی یان خوەدای داکوکیێ دکەتن کو هەر تاکەک دەما کو تێتە سەر دونیاێ پێدڤییە هەمی ماف بو بهێنە پشت راست کرن، ماڤێ ژیانەکا ب حورمەت. ستاندنا مافێ هەر تاکەکێ ژ ئەگەرێ کێمینە بونا وی دناڤ جڤاکی دا چ ژ رویێ سیاسی ڤە یان جڤاکی یان فیزیکی دێ بیتە ئەگەرێ هەبوونا گەف و گورێ لسەر مافێ خەلکەکی تر، لەورا یاساین دەستکرد پێدڤیە د ماددێن خوەدا داکوکیێ لسەر ڤێ چەندێ بکەن و بپارێزن.
دابین کرنا زەمینەکا خوەش بو کێمینەیا بو راپەراندنا داب و نەریت، زمانێ، باوەریا ئایینی و سیاسی پێنگاڤێن هەرە گرنگن بو گەشە کرن و رێز لێنان ل مافێ کێمینەیا کو د جهێ خوەدا بنەمایەکێ دیموکراتی بوونا وەلاتی یە، لێ ل گەلەک وەلاتا ئەڤ مافە ناهێتە دابین کرنا و ل هندەکا دا ژی هاتیە دابین کرن بو رازی کرنا رەئیا گشتی یاجیهانی لسەر وەلاتی خوە!
ژ لایێ سیاسی ڤە هەر پارتەک ژ پارتێن بەشدار د پروسێسا هەلبژارتنا دا ئەگەر نەشیا دەنگێن پێدڤی بدەست خوەڤە بینیت بو بەشداریێ د پێک ئینانا حکومەتی ناچار دێ وەک کێمینەێن سیاسی د چارچوڤێ پەرلەمانی ژێر ناڤێ ئوپوزیسیون کار کەن، و رولێ خوە وەک چاڤدێر لسەر دەسەلاتێ و پەرلەمانی دبینیت واتە پێدڤییە هەمی بزاڤ پێناڤ بەرژوەندا بلند یا گەلی دا بهێنە ئاراستە کرن و چەوتیێن دەسەلاتێ بو خەلکێ خوە و دەسەلاتێ بدەنە دیارکرن و مفا ژ خالێن وان ێن لاواز وەربگرن ژبو هەلبژارتنێن داهاتی.
پرنسیپێن بنەرەتیێن دیموکراتیەتی بو مە دیار دکەن کو دەسەلات نوینەرێ گەلی یە و گەل خوەدی هێز و شیانە لسەر، و ژ دەسەلاتێ تێتە خواستن کو بەردەوام ملکەچ بمینن بو گەلی خوە، لەورا دەسەلاتێ پالدەمە گەلی و ژێر دەسەلاتێ پالدەمە حکومەتێ کو گەلی ب رێکا هەلبژارتنا دەسەلاتێ هەلبژارتی واته هێزا هەمی پێکهاتێن جڤاکی پێکڤە ب پروسەکێ(هەلبژارتن) تێتە سپاردن بو چەند کەسەکا داکو بەرژوەندێن وان ژلایێ نەتەوەیێ، ئایینی، زمانی و سیاسی ...هتد بپارێزن.
دەسەلاتا زورینە و مافێ کێمینە دوو پرنسیپێن سیستەمێ دیموکراتیێ نە، لێ دەما ئەم ژی رویێ سیاسی ڤە بو نموونە ل پەرلەمان و حکومەتا دا دبنین وەک دوو تێگەهێن هەڤدژن ، بەلێ ستونەکی دوو لایەنی یە و شەنگستێ دیموکرات بوونا وەلاتی رادگەهینت، و نەبونا کێمینەیێ د پەرلەمانی دا، دگەل هەبوونا دیموکراتیەتێ ناگونجیتن پێدڤییە پارتەکا زورینەیا خوەدی دەسەلات هەبیتن و پارتەکا کێمینە هەبیت چاڤدێرێ بزاڤ و چالاکیێن پارتا زورینە بیت ل سەر هەمی ئاستان دا و چەوتیێن وانا ب شێوەکێ ئاشکرا دیار و باس بکەتن و بێخیتە بەر رەخنێ.
دەسەلاتا زورینە ژی رێکەکە ژ بو رێکخستنا کارێ وەلاتی و وەرگرتنا بریاران، تایبەت د بابەتێن گشتی دا نەک رێکەکە بو ژناڤ برنا کێمینێ، و بو چ زورینا نینە کو وەرگرتنا دەسەلاتێ وەکو رێکەک بگرتە بەر بوخوە سەپاندنێ و ژ ناڤ برنا هەمی کێمینەیان یان ژێ وەرگرتنا ئازادیێن وان ێن بنەرەتی.
زورینە پێدڤییە باوەریێ بو هەمی کێمینەیان دورست بکەتن کو زورینە یان دەسەلاتا وان دێ پارێزڤانەک بیت بو ماف، ناسنامە و داب و نەریتێن وان، و ئەگەر ئەڤ باوەرییە ل دەف وان پەیدا بوو دشێن پێکڤە هاریکار بن د سەر ئێخستنا پروسێسا دیموکراتیەتێ دا ب رێکا جێ بە جێ کرنا هزر و بیرا، باوەریێن ئایینی، زمان،داب و نەریتێن خوە و .....هتد و ئەڤە هاندەرەکە بو پێکڤە ژیانا فەرە ئایینی، نەتەوەی، نژادی، هزری، ئایدولوجی.... هتد لژێر سیبەرا دەولەتەکێ بنکە فراوان.
کار کرن ل ژێر ئالا ئێک وەلات کارەکێ ئاسان نینە، هاوکێشەکا زەحمەتە پێدڤیە دەسەلاتا وەلاتی زور ئەکتیڤ بیتن بو چێکرنا هاوسەنگیێ دناڤبەرا هەموو پێکهاتێن وەلاتی و بو چێکرنا ڤیانا وەلاتی لدەف هەمی پێک هاتێن وەلاتی، سەرەرایی هەبونا جیوازیێن نەتەوەی، ئایینی، سیاسی، نژادی..هتد.
ئافراندنا هەستکرن ب هاوەلاتی بوونێ لدەف تاکێن ئێک وەلات ئەرکەکە بو دەسەلاتێ دزڤریتە ڤە، ژبەر کو نەک تەنێ کێمینە، جاران زورینە ژی(بو نموونە شییعەێن عێراقێ چاخێ دەسەلاتا سەدام حوسێنی) هەست ب هاوولاتی بوونێ نەدکر دەما کو دیتن دەسەلات ددەستێ کێمینەکێ(عەرەبێن سونە) دایە و چ کەسەکێ ماف نینە خوە بەربژێر بکەتن بو پوستەکێ حکومەتێ، هەبوونا جیوازی یا کەسی و نەژادی......هتد بەردەم یاسایێ و گەلەک خالێن دیتر هوکارن کو هەستێ هاوەلاتی بوونێ ل لدەف تاکی ( چ کێمینە بیت یان زورینە) کێم دکەتن لەورا هەبونا ڤان هوکارا ل ناڤ جڤاکی دا رێک خوشکەرن بو تێکدانا بارەدوخێ وەلاتی، ژبەر وێ چەندێ کو تاک خوە کەسەکی غەریب دزانت ل وەلاتێ خوە دا و هەست ب هەبوونا پەیوەندیێ دناڤبەرا خوە و خاک و وەلاتێ دا ناکەت و نابیتە فاکتەرەک ئەکتیف بو وەرار و پێش ئێخستنا وەلاتی.
بو نموونە گەلەگ جاران د بینین ل روژنامەکێ دا باس هەتیە کرن کو کەسەکێ ل وەلاتێ ئەوروپا رەگەز ناما خوە یا گوهورتی ژ عێراقی بو وەلاتەکێ ئەوروپێ! و دکەڤیتە بەر پێلێن گازندێن خەلکێ، لێ ئەگەر وەلاتێ خوە دا مروڤ بویە هاولاتی ژمارە دوو و سێ هندەک جاران ژی ژمارە چار و ل وەلاتەکێ ئەوروپی چ جیوازی وی تاکەکێ لگەل وی خەلکێ ئەو دناڤدا دژ نەبینت بێ گومان پێدڤی دزانت رەگەزناما خوە بگوهوریت ژبەر کو ئەو ڤالاتیا ئەو ل دەڤ خوە دبینت ئەو وەلات کو هاوەلاتی بوون دایێ پر دکەتن.
بابەتێن ژ ڤی جوری ژێ حکومەت پێ بەرپرسە! چارەسەریا وێ ب دەستێ وێ یە! بو چیکرنا هەستێ هاوەلاتی بوونێ ل دەف هاوەلاتیان، ئەڤ هەستە پالدەرەکە کو تاک یان کێمینە خوە ببینیتن پارچەک ژ وەلاتی و نەبوونا وی ڤالاتیەکێ لدەڤ پەیدا دکەتن. هەر کەسەک دێ شێتن ب هزر کرن ل ئاستێ ڤیانا خوە بو وەلاتێ خوە ئاستێ کێمتر خەمی یان خەمخوریا دەسەلاتا خوە بزانیتن کا چەند بزاڤ بو وانا کرینە دا کو هەستا نەتەوەیێ و هاوەلاتی بونێ ل دەڤ پێکهاتێن جڤاکی بهێز بێخیتن.
بو وەلاتەکێ وەکی عێراقێ کو خوەدی کێمینەێن نەتەوەیە و ئولی و سیاسی یە پەیدا کرن یان ژی چێکرنا گەش و هەوایەکێ ئارام بو پێکڤە ژیانا هەمی پێکهاتێن وێ کارەکێ گەلەک دژوارە چونکە وەرگرتنا(قەبوول کرنا) کێمینەین نەتەوەی، ئایینی، رەوشەنبیری...هتد د دیتنا زورینێ دا تشتەکێ غەریب، کێماسی و سرنج راکێشە و مەزنترین رکابەری نە کو عێراق توش بوی ئەڤە ژی بو حکومەتێن بەرێ دزڤریتن کو کێمینە بووینە ل دەسەلاتی و بەردەوام زورینەێن ئایینی و کێمنە نەتەوەی ژناڤ برینە و ئەو ژیک ئەڤرو خوە ب هاوەلاتیێن عێراقی ناس ناکەن، بو نموونە کورد ل هەرچار پارچێن کوردستانێ، ل هەر جهەکێ بژیتن نابێژت ئەز عێراقی، تورکی، ئیرانی یان سوری مە ژبەر کو ئەوژی هەر دەم ژلایێ وەلاتێن داگیرکەرێن کوردستانێ زولم و ستەم دیتینە.
ئەڤرو ژی هەستا هاوەلاتی بوونێ سەر ب عێراق، ایران، تورکیا و سوریا ل دەڤ گەلێ کورد ب ئێکجاری نەمایە ودوبارە شین نابیتن ئەو ژی سەدەما پێکولێن ڤان وەلاتا بو ژناڤبرنا نفشێ کوردا. ئەما دشێن ب هزاران کوردا ل سەرانسەری ئەوروپا و ئەمریکا ببینین وەکی دبێژیت ئەز فرەنسی، فنلەندی، سویدی، نەرویجی یان ئەمریکی مە گەلەک ب گوتنا وی سەربلندە.
هەر دەمێ مروڤ باس ل جیوازیا پوستی ل وەلاتێن ئێکگرتیێن ئەمریکا ل وی سەردەمی بکەتن یان د بەرپەرەکێ دا بخوینیتن وژدانا مروڤاتیێ پێ دئێتە هەژاندن و ل وی سەردەمی جیوازیا پوستی هەبویە و ئەوێن پوستێ وان رەش ژ هەر مافەکێ بێ بەهر بوون تا کو سالا ١٨٦٣بریار لسەر هاتە دان لێ نە ب شێوەکێ ئێکجاری.
لوسەرکینگ پشتی بورینا ١٠٠ سالان لسەر بریارا مافێ دەنگدانێ بو پوست رەشا، د ووتارا خوە دا ب شێوەکێ راستەوەخوە بابەتی دئازرینت و ئاراستە دکەتن کو مافێ وانا ب دورستی نەدایێ و ژێ هاتیە ستاندن.
ئەما دەرەنجامدا ل ۲٠٠۹/٠۱/۲٠ خەونا لوسەرکینگ بویە ب رویدانەکا میژوویی، ب سەرکەفتنا باراک ئوبامای د هەلبژارتنێن وەلاتێن ئێکگرتیێن ئەمریکا دا.
حوکمێ زورینە و پاراستنا مافێ کێمینە شەنگستێ حکومەتداریێ د سیستەمێ دیموکراتی دا و ئەڤ بریارەکە بو حەز و خواستێن گەلی دزڤریتەڤە، ئەگەر دیموکراتیەت مەرەم ژێ حوکمێ پرانیێ بیت، سەرەدەری کرنا وان دگەل کێمینەی د مینیت ئێک ژ ئاریشێن هەرە مەزن.
دەمێ باس ل کێمینە تێتە کرن هەموو لایەنا بخوڤە دگرتن، کێمینەێن سیاسی، نەتەوەیی و ئایینی و نژادی...هتد.
هندەک کەس دەسەلاتا زورینێ و هەبوونا دیموکراتیەتێ وەک دوو هزرێن ژێک جودا دبینن، ب دیتنا وان د هەر وەلاتەکێ هەبوونا پرانیێ، سەپاندن سەر دەسەلاتێ دورست دبیتن بوو ماوەکێ نە دیار کری. و سەپاندنا زورینی لسەر دەسەلاتی ئاکامێن خراب هەنە لسەر رێرەوی دیموکراتیەتێ، و راستیا هزر کرنا وان ژی دورستە. ئەگەر ماددەکێ دستوری نەبیتن کو پشتەڤانیا کێمینەیا بکەتن بێ گومان مافێ وانا لبەر چاڤ ناهێتە گرتن.
یاسا سروشتی یان خوەدای داکوکیێ دکەتن کو هەر تاکەک دەما کو تێتە سەر دونیاێ پێدڤییە هەمی ماف بو بهێنە پشت راست کرن، ماڤێ ژیانەکا ب حورمەت. ستاندنا مافێ هەر تاکەکێ ژ ئەگەرێ کێمینە بونا وی دناڤ جڤاکی دا چ ژ رویێ سیاسی ڤە یان جڤاکی یان فیزیکی دێ بیتە ئەگەرێ هەبوونا گەف و گورێ لسەر مافێ خەلکەکی تر، لەورا یاساین دەستکرد پێدڤیە د ماددێن خوەدا داکوکیێ لسەر ڤێ چەندێ بکەن و بپارێزن.
دابین کرنا زەمینەکا خوەش بو کێمینەیا بو راپەراندنا داب و نەریت، زمانێ، باوەریا ئایینی و سیاسی پێنگاڤێن هەرە گرنگن بو گەشە کرن و رێز لێنان ل مافێ کێمینەیا کو د جهێ خوەدا بنەمایەکێ دیموکراتی بوونا وەلاتی یە، لێ ل گەلەک وەلاتا ئەڤ مافە ناهێتە دابین کرنا و ل هندەکا دا ژی هاتیە دابین کرن بو رازی کرنا رەئیا گشتی یاجیهانی لسەر وەلاتی خوە!
ژ لایێ سیاسی ڤە هەر پارتەک ژ پارتێن بەشدار د پروسێسا هەلبژارتنا دا ئەگەر نەشیا دەنگێن پێدڤی بدەست خوەڤە بینیت بو بەشداریێ د پێک ئینانا حکومەتی ناچار دێ وەک کێمینەێن سیاسی د چارچوڤێ پەرلەمانی ژێر ناڤێ ئوپوزیسیون کار کەن، و رولێ خوە وەک چاڤدێر لسەر دەسەلاتێ و پەرلەمانی دبینیت واتە پێدڤییە هەمی بزاڤ پێناڤ بەرژوەندا بلند یا گەلی دا بهێنە ئاراستە کرن و چەوتیێن دەسەلاتێ بو خەلکێ خوە و دەسەلاتێ بدەنە دیارکرن و مفا ژ خالێن وان ێن لاواز وەربگرن ژبو هەلبژارتنێن داهاتی.
پرنسیپێن بنەرەتیێن دیموکراتیەتی بو مە دیار دکەن کو دەسەلات نوینەرێ گەلی یە و گەل خوەدی هێز و شیانە لسەر، و ژ دەسەلاتێ تێتە خواستن کو بەردەوام ملکەچ بمینن بو گەلی خوە، لەورا دەسەلاتێ پالدەمە گەلی و ژێر دەسەلاتێ پالدەمە حکومەتێ کو گەلی ب رێکا هەلبژارتنا دەسەلاتێ هەلبژارتی واته هێزا هەمی پێکهاتێن جڤاکی پێکڤە ب پروسەکێ(هەلبژارتن) تێتە سپاردن بو چەند کەسەکا داکو بەرژوەندێن وان ژلایێ نەتەوەیێ، ئایینی، زمانی و سیاسی ...هتد بپارێزن.
دەسەلاتا زورینە و مافێ کێمینە دوو پرنسیپێن سیستەمێ دیموکراتیێ نە، لێ دەما ئەم ژی رویێ سیاسی ڤە بو نموونە ل پەرلەمان و حکومەتا دا دبنین وەک دوو تێگەهێن هەڤدژن ، بەلێ ستونەکی دوو لایەنی یە و شەنگستێ دیموکرات بوونا وەلاتی رادگەهینت، و نەبونا کێمینەیێ د پەرلەمانی دا، دگەل هەبوونا دیموکراتیەتێ ناگونجیتن پێدڤییە پارتەکا زورینەیا خوەدی دەسەلات هەبیتن و پارتەکا کێمینە هەبیت چاڤدێرێ بزاڤ و چالاکیێن پارتا زورینە بیت ل سەر هەمی ئاستان دا و چەوتیێن وانا ب شێوەکێ ئاشکرا دیار و باس بکەتن و بێخیتە بەر رەخنێ.
دەسەلاتا زورینە ژی رێکەکە ژ بو رێکخستنا کارێ وەلاتی و وەرگرتنا بریاران، تایبەت د بابەتێن گشتی دا نەک رێکەکە بو ژناڤ برنا کێمینێ، و بو چ زورینا نینە کو وەرگرتنا دەسەلاتێ وەکو رێکەک بگرتە بەر بوخوە سەپاندنێ و ژ ناڤ برنا هەمی کێمینەیان یان ژێ وەرگرتنا ئازادیێن وان ێن بنەرەتی.
زورینە پێدڤییە باوەریێ بو هەمی کێمینەیان دورست بکەتن کو زورینە یان دەسەلاتا وان دێ پارێزڤانەک بیت بو ماف، ناسنامە و داب و نەریتێن وان، و ئەگەر ئەڤ باوەرییە ل دەف وان پەیدا بوو دشێن پێکڤە هاریکار بن د سەر ئێخستنا پروسێسا دیموکراتیەتێ دا ب رێکا جێ بە جێ کرنا هزر و بیرا، باوەریێن ئایینی، زمان،داب و نەریتێن خوە و .....هتد و ئەڤە هاندەرەکە بو پێکڤە ژیانا فەرە ئایینی، نەتەوەی، نژادی، هزری، ئایدولوجی.... هتد لژێر سیبەرا دەولەتەکێ بنکە فراوان.
کار کرن ل ژێر ئالا ئێک وەلات کارەکێ ئاسان نینە، هاوکێشەکا زەحمەتە پێدڤیە دەسەلاتا وەلاتی زور ئەکتیڤ بیتن بو چێکرنا هاوسەنگیێ دناڤبەرا هەموو پێکهاتێن وەلاتی و بو چێکرنا ڤیانا وەلاتی لدەف هەمی پێک هاتێن وەلاتی، سەرەرایی هەبونا جیوازیێن نەتەوەی، ئایینی، سیاسی، نژادی..هتد.
ئافراندنا هەستکرن ب هاوەلاتی بوونێ لدەف تاکێن ئێک وەلات ئەرکەکە بو دەسەلاتێ دزڤریتە ڤە، ژبەر کو نەک تەنێ کێمینە، جاران زورینە ژی(بو نموونە شییعەێن عێراقێ چاخێ دەسەلاتا سەدام حوسێنی) هەست ب هاوولاتی بوونێ نەدکر دەما کو دیتن دەسەلات ددەستێ کێمینەکێ(عەرەبێن سونە) دایە و چ کەسەکێ ماف نینە خوە بەربژێر بکەتن بو پوستەکێ حکومەتێ، هەبوونا جیوازی یا کەسی و نەژادی......هتد بەردەم یاسایێ و گەلەک خالێن دیتر هوکارن کو هەستێ هاوەلاتی بوونێ ل لدەف تاکی ( چ کێمینە بیت یان زورینە) کێم دکەتن لەورا هەبونا ڤان هوکارا ل ناڤ جڤاکی دا رێک خوشکەرن بو تێکدانا بارەدوخێ وەلاتی، ژبەر وێ چەندێ کو تاک خوە کەسەکی غەریب دزانت ل وەلاتێ خوە دا و هەست ب هەبوونا پەیوەندیێ دناڤبەرا خوە و خاک و وەلاتێ دا ناکەت و نابیتە فاکتەرەک ئەکتیف بو وەرار و پێش ئێخستنا وەلاتی.
بو نموونە گەلەگ جاران د بینین ل روژنامەکێ دا باس هەتیە کرن کو کەسەکێ ل وەلاتێ ئەوروپا رەگەز ناما خوە یا گوهورتی ژ عێراقی بو وەلاتەکێ ئەوروپێ! و دکەڤیتە بەر پێلێن گازندێن خەلکێ، لێ ئەگەر وەلاتێ خوە دا مروڤ بویە هاولاتی ژمارە دوو و سێ هندەک جاران ژی ژمارە چار و ل وەلاتەکێ ئەوروپی چ جیوازی وی تاکەکێ لگەل وی خەلکێ ئەو دناڤدا دژ نەبینت بێ گومان پێدڤی دزانت رەگەزناما خوە بگوهوریت ژبەر کو ئەو ڤالاتیا ئەو ل دەڤ خوە دبینت ئەو وەلات کو هاوەلاتی بوون دایێ پر دکەتن.
بابەتێن ژ ڤی جوری ژێ حکومەت پێ بەرپرسە! چارەسەریا وێ ب دەستێ وێ یە! بو چیکرنا هەستێ هاوەلاتی بوونێ ل دەف هاوەلاتیان، ئەڤ هەستە پالدەرەکە کو تاک یان کێمینە خوە ببینیتن پارچەک ژ وەلاتی و نەبوونا وی ڤالاتیەکێ لدەڤ پەیدا دکەتن. هەر کەسەک دێ شێتن ب هزر کرن ل ئاستێ ڤیانا خوە بو وەلاتێ خوە ئاستێ کێمتر خەمی یان خەمخوریا دەسەلاتا خوە بزانیتن کا چەند بزاڤ بو وانا کرینە دا کو هەستا نەتەوەیێ و هاوەلاتی بونێ ل دەڤ پێکهاتێن جڤاکی بهێز بێخیتن.
بو وەلاتەکێ وەکی عێراقێ کو خوەدی کێمینەێن نەتەوەیە و ئولی و سیاسی یە پەیدا کرن یان ژی چێکرنا گەش و هەوایەکێ ئارام بو پێکڤە ژیانا هەمی پێکهاتێن وێ کارەکێ گەلەک دژوارە چونکە وەرگرتنا(قەبوول کرنا) کێمینەین نەتەوەی، ئایینی، رەوشەنبیری...هتد د دیتنا زورینێ دا تشتەکێ غەریب، کێماسی و سرنج راکێشە و مەزنترین رکابەری نە کو عێراق توش بوی ئەڤە ژی بو حکومەتێن بەرێ دزڤریتن کو کێمینە بووینە ل دەسەلاتی و بەردەوام زورینەێن ئایینی و کێمنە نەتەوەی ژناڤ برینە و ئەو ژیک ئەڤرو خوە ب هاوەلاتیێن عێراقی ناس ناکەن، بو نموونە کورد ل هەرچار پارچێن کوردستانێ، ل هەر جهەکێ بژیتن نابێژت ئەز عێراقی، تورکی، ئیرانی یان سوری مە ژبەر کو ئەوژی هەر دەم ژلایێ وەلاتێن داگیرکەرێن کوردستانێ زولم و ستەم دیتینە.
ئەڤرو ژی هەستا هاوەلاتی بوونێ سەر ب عێراق، ایران، تورکیا و سوریا ل دەڤ گەلێ کورد ب ئێکجاری نەمایە ودوبارە شین نابیتن ئەو ژی سەدەما پێکولێن ڤان وەلاتا بو ژناڤبرنا نفشێ کوردا. ئەما دشێن ب هزاران کوردا ل سەرانسەری ئەوروپا و ئەمریکا ببینین وەکی دبێژیت ئەز فرەنسی، فنلەندی، سویدی، نەرویجی یان ئەمریکی مە گەلەک ب گوتنا وی سەربلندە.
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق